Trong cuốn sách này, tôi không đề cập tới cấc phương pháp khác nhau để thiết kế ý tưởng và giải quyết vấn đề. Chiếc mũ đen là công cụ thể hiện lối tư duy thường được sử dụng nhiều nhất. Kẻ thù lớn nhất của tư duy chính là sư phức tạp, điều này sẽ dẫn đến sự hỗn độn.
Trong cuốn sách này, tôi quan tâm tới cách thiết lập bản đồ tư duy, trong đó trước hết chúng ta phải thám hiểm địa hình và đánh dấu chúng. Những chiếc mũ vô hình đó đóng một vai trò quan trọng trong việc tư duy. Cách mở rộng được miêu tả như sau: bạn chọn chiếc mũ đầu tiên, và mọi người cùng bàn bạc.
…Nếu chúng ta tăng tiền phạt và thời gian phạt tù, chúng ta sẽ giảm được số tội phạm. Như vậy, bước tiến của lối tư duy phương Tây chính là kiểu tư duy mỹ đen – kiểu tư duy phê phán và cẩn trọng. Kiểu cuộc họp như vậy được ví giống như công việc điêu khắc đá: mọi người bắt đầu với một tảng đá to, sau đó đẽo, gọt và cuối cùng tất cả chỉ là vụn đá.
Và khi chúng ta làm điều này, chúng ta cần có cách để mọi người xung quanh hiểu rõ rằng chúng ta đang đóng vai trò của một anh hề khuấy động một cách có cân nhắc khi chúng ta khích động những khái niệm mới. Đây chính là mục đích sử dụng sự khích động. Chiếc mũ xanh dành cho lối tư duy sáng tạo.
Bạn hãy sử dụng nó khi bạn cần biết quan điểm cụ thể của người khác. Sử dụng chiếc mũ xanh tư duy, chúng ta gắng sức để sửa đổi và hoàn thiện những ý tưởng đã được nêu ra. Trọng tâm mới đó có thể là trở thành nhiệm vụ của kỳ họp tiếp theo.
Bạn căn cứ vào những yêu cầu cụ thể để kết hợp những chiếc mũ sao cho phù hợp. Nếu chỉ xét riêng về mặt logic, mọi người có thể khăng khăng về khả năng giảm số kẻ tội phạm. Đáng tiếc là việc đặt những câu hỏi đúng một cách muộn màng, sau khi đã có câu trả lời, dễ dàng hơn nhiều so với việc đặt những câu hỏi định hình.
Liệu có cách nào để chúng ta vẫn áp dụng được ý tưởng đó? Liệu chúng ta cảm nhận thế nào về lối tư duy trong cuộc họp này? Nhiệm vụ này nên thỉnh thoảng được tiến hành trong suốt quá trình tư duy, và vào lúc kết thúc cuộc họp.
Anh cảm thấy như thế nào về vấn đề này? Giờ hãy sử dụng chiếc mũ đỏ và cho tôi biết ý kiến của anh. Mục đích chính thứ hai của khái niệm sáu chiếc mũ tư duy là cho phép một sự chuyển dịch trong tư duy.
Nó sẽ dẫn chúng ta tới đâu? Những đề nghị chắc chắn, những gợi ý cơ bản được đưa ra khi sử dụng chiếc mũ vàng. Chiếc mũ xanh da trời đặt ra chiến lược tư duy.
Kết thúc hội nghị, ngài Anthony Mason, chủ tịch hội nghị đã nói với tôi rằng sẽ sử dụng câu chuyện tôi kể, bởi vì thông thường trong các cuộc tranh luận, cả hai phía đều cho rằng mình đúng, trong khi họ lại xem xét các khía cạnh khác nhau của vấn đề. Tôi muốn nêu lên những cảm xúc mũ đỏ tư duy. Sự sẵn sàng tìm kiếm sự thay thế (của nhận thức, của sự giải thích, của hành động) là một phần quan trọng của lối tư duy mũ xanh.